Epidural Anestezi nedir?

Epidural Anestezi vücudun belden aşağısında belirli bir bölgede ağrı iletimini engelleyen bölgesel Anestezi türlerinden birisidir. Anestezi uzmanı, deneyimli bir doktor tarafından uygulanır. Doğum ağrısını kontrol altına almanın en etkili yöntemi olmakla birlikte sezaryen başta olmak üzere bel seviyesi altında yapılan pek çok operasyonda Epidural Anestezi uygulanabilir.

Uygulamada dura adı verilen zarın önüne ulaşılır ve buraya lokal Anestezik madde verilerek ağrı uyarılarının beyine ulaşması engellenir. Epidural adı da buradan gelir. Bu bölgedeki motor fonksiyonları sağlayan sinirler de etkilenirse tam bir Anestezi meydana gelir ve uygulama yapılan bölgenin altında kalan kısımda duyu ile birlikte hareket kabiliyeti de ortadan kalkar. Hasta bu durumda bacaklarını ne hissedebilir ne de oynatabilir. Bu sezaryen ameliyatlarında uygulanan Epidural Anestezidir. Doğumda ise amaç sadece ağrıyı gidermek olduğundan Epidural aralığa daha az dozlarda Lokal Anestezik ile birlikte güçlü ağrı kesiciler de verilir. Bu sayede motor kayıp olmayacağından anne adayı ağrı duymadığı halde dokunmaları hissedebilir ve bacaklarını oynatabilir. Bu nedenle bu uygulamaya ise Epidural Aneljezi denir. Lokal Anestezik ilaç miktarı çok düşük dozlarda verilirse anne adayının doğum eylemi sırasında yürüyebilmesi dahi sağlanabilir.

Epidural Anestezi ne zaman ve nasıl yapılır?

Vajinal doğumda rahim kasılmaları düzenli hale geldikten sonra ya da rahim açıklığı 4 santimetreye ulaştığında Epidural Anestezi yapılabilir. Kasılmalar düzensiz ise ya da erken dönemde takıldığında kasılmaların durmasına neden olabileceğinden bu konuya dikkat edilmelidir. En iyi uygulama anne adayı rahat iken kateteri yerleştirip, ilaç uygulaması için doğru zamanı beklemektir.

Doğum uzadığında ve ilacın etkisi azalıp hasta ağrı duymaya başladığında ek dozlar verilir. Bu şekilde doğum gerçekleştirildikten sonra eğer kesi ve dikiş gerekmişse ek bir anesteziye gerek kalmadan kolaylıkla dikilebilir.

Vajinal doğumu takiben, hemen; sezaryeni takiben ise 24 saat sonra kateter çıkartılarak uygulamaya son verilir. Kateterin çıkartılması sırasında hasta hiçbir rahatsızlık duymaz.

. Epidural Anestezi uygulamasında en önemli nokta işlemi yapan Anestezi uzmanının deneyimidir.

Epidural Anestezinin avantajları nelerdir?

Doğum ağrılarının giderilmesinde en etkili yoldur

Genel Anesteziye göre çok daha az riskli ve çok daha konforlu olduğundan tercih edilmelidir.

Annenin bilinci açık olduğu için sezaryen sırasında doğuma katılabilir, ameliyat devam ederken bebeğini kucağına alabilir.

Verilen ilaçlar kana ve süte geçmeyeceğinden bebeğe ilaç geçişi olmaz. Böylelikle genel anestezide olduğu gibi çocuk çıkarılana kadar geçen sürede anesteziden etkilenme olmaz.

Uygun zamanda takıldığında normal doğumun ilerlemesini hızlandırır

Epidural Anestezinin komplikasyonları ve yan etkileri nelerdir?

Epidural Anestezide risk zannedilenin aksine deneyimli uzmanlar tarafından yapıldığında son derece azdır.

En sık görülen yan etki tansiyon düşmesidir. Bu ani tansiyon düşmesinin önüne geçmek için işlemden hemen önce damar yolundan yaklaşık 1 litre sıvı hızlı bir şekilde verilerek damar yolunun dolması sağlanırsa sorun yaşanmaz.

Anestezinin yetersiz olması ya da tek taraflı olması. Bu gibi durumlarda kateterin çıkartılarak yeniden takılması gerekebilir.

Dura zarının yırtılıp sıvının dışarı kaçmasına bağlı olarak % 2-4 sıklıkla görülebilen baş ağrısı. Nadir olarak görülen bu durumda işlemden sonra 1-3 gün içinde şiddetli baş ağrıları yaşanabilir. Avantajı, hasta sırt üstü istirahat ederken ağrı hissetmez ayağa kalkınca şiddetlenir. Ağrılar dayanılmaz olur ise Epidural kateterin yerleştirildiği alana pıhtı yaması yapılabilir.

Kullanılan ilaçlara bağlı olarak hastada yaygın kaşıntı ortaya çıkabilir.

Anne adayı etkili bir şekilde ıkınamaz ise doğumun ikinci evresi uzayabilir ve vakum ya da forseps uygulanması gerekebilir.

- Nadiren işlem sonrası idrar yapmada geçici zorluk görülebilir.

- Kimlerde Epidural Anestezi uygulanmaz

- Kanama bozukluğu olması

- Antikoagülan tedavi alınması

- Uygulama bölgesinde enfeksiyon varlığı

- Trombosit düşüklüğü saptanması durumlarında Epidural Anestezi uygulanmaz.

Epidural Anestezi hem vajinal hem de sezaryen ile doğumların son derece konforlu ve keyifli geçmesini sağlayan, uzun yıllardır yaygın bir şekilde güvenle uygulanan modern bir tıbbi yaklaşımdır. Her anne adayı bu uygulamadan yararlanması için teşvik edilmelidir.

Normal Doğumda Epidural Anestezinin Öyküsü

Kadın doğum hekiminiz size normal doğum planladığını söyledi. Artık aylardır beklediğiniz ana adım adım yaklaşıyorsunuz. İlk doğumunuz ise çevrenizde doğum ile ilgili, bir çok yakınınızdan yüzlerce hikaye dinlediniz. Kimisi günlerce sancı çektim, kimi kolayca doğuruverdim diyor. Bazıları hayatlarında yaşadıkları en şiddetli ağrılar olarak anlatıyor, bazıları ise korkacak hiçbir şey olmadığından bahsediyor.

Kafanız iyice karışmış biraz da tedirginsiniz. Bu arada bazıları da ağrısız doğum, epidural diye bir şeylerden bahsediyor. Artık bir anestezi uzmanı ile görüşüp kafanızdaki soru işaretlerini kaldırmanın zamanı gelmiş. Bu konuda deneyimli bir anestezi uzmanı ile görüşmek tam bu dönemde vereceğiniz en isabetli karar.

Epiduralin avantajları, yapılmaması gereken durumlar, epiduralde başarıyı etkileyen faktörler… Bu konuda yeterince bilgi aldınız ve sonunda epidural analjezi ile doğum yapmaya karar verdiniz.

Kadın doğum hekiminiz ile son görüşmenizde hastaneye yatmanızı ve doğumun artık başladığını söyledi. Yapılan muayenenizde doğum kanalında açıklığın 4 cm’ye ulaştığı tespit edildi. Önceden görüştüğünüz anestezi uzmanınız artık epidural uygulamasına hazırız dedi. Kolunuza serum takıldı, tansiyonlarınız ölçüldü ve doğum salonuna alındınız. Belinizden takılacak ince bir katater için özel bir pozisyonda durmanız gerektiği söylendi. Bu pozisyon yan yatarak veya oturarak, dizlerin karna çekildiği, çenenin göğse dayandığı, belin kambur yapıldığı, sabit durmakta çok da zorlanmayacağınız ama bir teknisyenin yardımı ile de başarı şansını oldukça arttıran bir pozisyon. Anestezi hekiminiz bir yandan hazırlıklarını yaparken bir yandan da anlatmaya başladı. Sırtınızı enfeksiyona karşı bir solüsyon ile sileceğini. Biraz soğuk gelebileceğini, ürpermemenizi söyledi. Sonra sırtınıza ortası delik steril bir örtü örtüldü. Anestezistiniz önce muayene ederek girişim yerini tespit edeceğini söyleyip, kalça kemiklerinizin üst kanatları ile ortada omurganız üzerinde başparmaklarını buluşturarak, sırtınızda bir noktayı parmakları arasına aldı. Şimdi size parmağı ile bastırdığı yerden çok küçük bir iğne yapacağını ve o bölgeyi uyuşturacağını, böylece epidural iğnenizi ilerletirken ağrı duymayacağınızı söyledi. Siz yine de epidural iğne ilerletilirken çok küçük de olsa hafif bir sızıya hazırlıklı olun. Sonra; kımıldamamanızı söyleyerek, epidural iğneyi ilerletmeye başladı. Burada “kımıldarsam kötü bir şey olur mu?” gibi bir hisse kapılmayın ancak kımıldarsanız, lokal anestezi yapılan cilt, cilt altı kayacağından ve pozisyonla kemik aralık değişeceğinden, işlemin güçleşmesinden başka bir şey olmaz.

2-3 dakika içinde anestezistiniz önce sırtınızdaki örtüyü kaldırıp sonra da zafer kazanmış komutan edasıyla ayağa kalkarak önce steril eldivenlerini çıkarıp sonra da gözlerinize bakarak, bitti; bu kadar işte… diyecek.

Bundan sonra yani katater yerleştikten sonrası tam bir takım oyunudur. Kaptan her ne kadar anestezist gibi görünse de annenin etkisinde kalarak kontrolü kaptırdığı durumlar da nadir değildir. Hedef annenin doğum sancılarını ve ağrıyı hissetmediği, ancak kasılmaları hissettiği bir düzey yakalamaktır. Bu olay, normal doğumda annenin aktif katılımı doğum sürecini çok olumlu etkilediğinden oldukça önemlidir. Ağrı eşiği düşük hastalarda anestezist dozlarda bir miktar yükseldiğinde annenin doğuma aktif katılımı azalır ki bu da doğum eylemini uzatabilir. Ancak daha önce epiduralsiz doğum yapmış bir annenin ikisini karşılaştırdığında epidurali mucizevi olarak değerlendirmesi çok sık görülen bir durumdur. Böyle hastalarda doz ayarlaması oldukça kolay olur. Artık kataterden ilk dozunuz yapıldı. Kasılmaları hissediyorsunuz ama sancılarınız kayboldu, ağrı da yok. Merakla açıklığın ilerlemesini bekliyorsunuz. Belirli aralıklarla sizi muayene eden kadın doğum hekiminiz artık doğum masasına alınma zamanınızın geldiğini söyledi. O mutlu an geldi. Uzandığınız doğum masasından kafanızı hafifçe kaldırdığınızda kadın doğum hekiminizi görüyorsunuz. Ara ara size ıkın! ıkın! derken bir yandan onun da hatta sizinle birlikte odadaki herkesin de ıkındığını gördüğünüzde hiç de gülmeyin, size demiştim doğum bir takım oyunudur. Son ıkınmanızla birlikte bir rahatlama ve bebeginizin ilk ağlamasını duyuyorsunuz. Dünyanın en mutlu annesini herkes tebrik ediyor. İlk sorunuz, “bebeğim sağlıklı mı doktor bey?” oluyor. Kolay değil, artık siz bir annesiniz…

Spinal Sezaryen

Anestezik ve ağrı kesici maddelerin dura zarının çevresine değil de zarı deldikten sonra spinal sıvının içine verilmesidir. Epidural Anestezinin etkisi yaklaşık 15-20 dakika içinde başlar ve uzun süre devam edebilir. Oysa Spinal Anestezi hemen etki eder ancak etkisi daha kısa sürelidir. Spinal anestezide hastanın bel omurları arasından çok ince bir iğne ile girilir. Bu sırada hastanın pozisyonunu ayarlamak çok önemlidir. Yan yatar pozisyonda veya oturur pozisyonda uygulanabilir. Ancak, baş mutlaka göğüs kafesine doğru eğilmeli ve her iki diz karına doğru çekilmelidir.

Spinal iğne zarları geçerek BOS sıvısının içine girince ilaç verilir ve hasta sırt üstü yatırılır. Bu nedenle çok kısa sürede etkisi başlar Anestezi, iğne yapılan seviyenin iki üç omur üzerinden başlayarak ayak parmaklarına kadar yayılır. Bu tür anestezi ağrısız doğum, sezeryan gibi kadın-doğum ameliyatlarında, fıtık, apandisit gibi genel cerrahi ameliyatlarında ve bacaklardaki ortopedi ameliyatlarında tercih edilir. Bu tür anestezi yönteminde de epidural anestezide olduğu gibi bilinç kaybı olmaz. Hastanın şuuru açıktır, ancak anestezi yapılan bölgede ağrı olmaz. Epidural anesteziye göre dezavantajı, kateter yerleştirilmediğinden ilaç etkisi geçtikten sonra ek dozlar imkanı yoktur. Bu yöntemde baş ağrısı görülme ihtimali epidural anesteziye kıyasla daha fazladır

 

İLGİLİ YAZILAR

  Hemen Ara